Persoonlijke verhalen
De volledige interviews zijn te zien bij Getuigenverhalen.nl.
Koos
Hier vindt u de persoonlijke verhalen van de vier ooggetuigen uit de korte film voor scholen: ‘Wat kunnen ze nou met ons doen?’ en het lespakket.
Dave en moeder Fietje
Daarnaast vindt u de levensverhalen van de overige vier ooggetuigen uit de lange documentaire op de dvd ‘Als ik later groot ben’.
De persoonlijke tijdlijn
1936 | Juli • Anny Sulzbach vestigt zich in Nederland
1940 | 7 januari • Jules Schelvis wordt 19 jaar
1940 | 8 april • Koos Valk wordt 6 jaar
1940 | 23 april • Carla Veffer wordt 12 jaar
1940 | 11 juni • Eva Wurms wordt 13 jaar
1940 | 22 juni • Ernst Verduin wordt 13 jaar
1940 | 7 juli • Jacques Furth wordt 30 jaar
1940 | 10 juli • Lotty wordt 19 jaar
1940 | 23 juli • Judith Wurms wordt 8 jaar
1940 | 30 juli • Anny Sulzbach wordt 26 jaar
1940 | 20 augustus • Wanda Verduin wordt 15 jaar
1940 | 31 augustus • Evelyn Sulzbach wordt 2 jaar
1940 | 4 oktober Kitty Wurms wordt 17 jaar
1940 | 12 november • Juda Wurms wordt 21 jaar
1941 | 11 februari • Dave Furth geboren
1941| 18 december • Jules Schelvis trouwt met Rachel
1943 | 14 januari • Ernst en Wanda Verduin opgepakt
1943 | 16 januari • Ernst en Wanda Verduin naar Vught
1943 | Februari • Gezin Wurms opgepakt en naar Vught
1943 | 11 februari • Lotty en Carla Veffer opgepakt
1943 | 11 februari • Jacques Furth naar Vught
1943 | Eind februari • Dave Furth naar onderduikadres
1943 | 12 maart • Anny, Jakob en Evelyn Sulzbach opgepakt
1943 | eind maart • Anny, Jakob en Evelyn Sulzbach naar Vught
1943 | 9 april • Koos Valk naar Vught
1943 | 8/9 mei • Koos Valk naar Westerbork
1943 | 26 mei • Jules Schelvis, zijn vrouw en zijn schoonfamilie opgepakt
1943 | 1 juni • Jules Schelvis met vrouw en schoonfamilie naar Sobibor
1943 | 4 juni • Jules Schelvis naar werkkamp, familie vermoord
1943 | 6/7 juni • Mee met het Kindertransport
1943 | 11 juni • Judith Wurms en Carla Veffer vermoord
1943 | 3 juli • Jakob Sulzbach naar Westerbork
1943 | 16 september • Ernst en Wanda Verduin naar Auschwitz
1943 | 15 november • Eva Wurms naar Auschwitz
1944| 31 januari • Eva Wurms sterft in Auschwitz
1944| 15 februari • Anny, Jakob, Evelyn Sulzbach naar Bergen-Belsen
1944| 15 februari • Wanda Verduin sterft in Auschwitz
1944 | 20 maart • Jacques Furth naar Westerbork
1944 | 22 maart • Jacques en Fietje Furth naar Auschwitz-Birkenau
1944 | 2 juni • Kitty Wurms en Lotty Veffer naar Auschwitz
1944 | 4 september • Koos Valk naar Theresienstadt
1944 | 4 september • Fietje Furth sterft in Birkenau
1945 | Januari • Ernst Verduin naar Buchenwald
1945 | Januari • Kitty Wurms en Lotty Veffer weg uit Reichenbach
1945 | 22 januari • Anny, Jakob en Evelyn Sulzbach naar kamp Biberach
1945 | 8 april • Jules Schelvis bevrijd in Vaihingen an der Enz
1945 | 11 april • Ernst Verduin bevrijd in Buchenwald
1945 | 1 mei • Jacques Furth bevrijd
1945 | 1 mei • Anny, Jakob en Evelyn Sulzbach bevrijd
1945 | 4 mei • Kitty Wurms en Lotty Veffer bevrijd
1945 | 8 mei • Koos Valk bevrijd
1936 | Juli • Anny Sulzbach vestigt zich in Nederland
1940 | 7 januari • Jules Schelvis wordt 19 jaar
Persoonlijke verhalen
1940 | 8 april • Koos Valk wordt 6 jaar
1940 | 23 april • Carla Veffer wordt 12 jaar
1940 | 11 juni • Eva Wurms wordt 13 jaar
1940 | 22 juni • Ernst Verduin wordt 13 jaar
1940 | 7 juli • Jacques Furth wordt 30 jaar
1940 | 10 juli • Lotty wordt 19 jaar
1940 | 23 juli • Judith Wurms wordt 8 jaar
1940 | 30 juli • Anny Sulzbach wordt 26 jaar
1940 | 20 augustus • Wanda Verduin wordt 15 jaar
1940 | 31 augustus • Evelyn Sulzbach wordt 2 jaar
1940 | 4 oktober Kitty Wurms wordt 17 jaar
1940 | 12 november • Juda Wurms wordt 21 jaar
1941 | 11 februari • Dave Furth geboren
1941| 18 december • Jules Schelvis trouwt met Rachel
1943 | 14 januari • Ernst en Wanda Verduin opgepakt
Ernst en Wanda worden samen met hun ouders opgepakt.
1943 | 16 januari • Ernst en Wanda Verduin naar Vught
Ernst en Wanda en hun ouders behoren tot de eerste groep joden die naar Vught worden gestuurd.
1943 | Februari • Gezin Wurms opgepakt en naar Vught
Zoon Juda Wurms was al in 1942 tewerkgesteld in Duitsland.
1943 | 11 februari • Lotty en Carla Veffer opgepakt
Lotty wordt eerst opgehaald, later op de avond ook haar ouders en zusje Carla.
1943 | 11 februari • Jacques Furth naar Vught
Op tweede verjaardag van zoon Dave wordt Jacques opgepakt en meteen naar Vught gebracht.
1943 | Eind februari • Dave Furth naar onderduikadres
Fietje Furth, de vrouw van Jacques, laat zoon Dave onderduiken. In een uit kamp Vught gesmokkeld briefje had Jacques daarop aangedrongen, toen hij de slechte omstandigheden in het kamp had gezien
1943 | 12 maart • Anny, Jakob en Evelyn Sulzbach opgepakt
1943 | eind maart • Anny, Jakob en Evelyn Sulzbach naar Vught
1943 | 9 april • Koos Valk naar Vught
Ook de ouders van Koos en zijn zes broers en zusjes worden in kamp Vught opgesloten. Ze zijn een dag eerder, op de negende verjaardag van Koos, opgepakt.
1943 | 8/9 mei • Koos Valk naar Westerbork
Met het grootste transport tot dan toe vanuit Vught naar Westerbork moeten ook Koos en zijn ouders, broers en zusjes mee.
1943 | 26 mei • Jules Schelvis, zijn vrouw en zijn schoonfamilie opgepakt
1943 | 1 juni • Jules Schelvis met vrouw en schoonfamilie naar Sobibor
1943 | 4 juni • Jules Schelvis naar werkkamp, familie vermoord
Jules wordt naar het kamp Dorohucza gestuurd. Zijn vrouw en schoonfamilie worden dezelfde dag in Sobibor vermoord. Na Dorohucza volgen voor Jules Schelvis vijf andere werkkampen, waarna hij in Vaihingen an der Enz in Duitsland belandt.
1943 | 6/7 juni • Mee met het Kindertransport
Met het Kindertransport gaan Anny en Evelyn Sulzbach, Judith Wurms en haar moeder, en Carla Veffer en haar beide ouders mee.
1943 | 11 juni • Judith Wurms en Carla Veffer vermoord
Judith en haar moeder en Carla Veffer en haar ouders behoren tot degenen die meteen na aankomst van het Kindertransport in Sobibor worden vermoord.
1943 | 3 juli • Jakob Sulzbach naar Westerbork
Jakob Sulzbach kan in Westerbork nog afscheid nemen van zijn moeder, die met het volgende transport wordt weggevoerd naar Polen.
1943 | 16 september • Ernst en Wanda Verduin naar Auschwitz
Vanuit Westerbork worden Ernst en Wanda op transport gesteld. Ernst wordt tewerkgesteld in Monowitz, vlakbij Auschwitz.
1943 | 15 november • Eva Wurms naar Auschwitz
Eva moet met een aantal familieleden mee met het grootste transport vanuit Vught rechtstreeks naar Polen.
1944| 31 januari • Eva Wurms sterft in Auschwitz
1944| 15 februari • Anny, Jakob, Evelyn Sulzbach naar Bergen-Belsen
1944| 15 februari • Wanda Verduin sterft in Auschwitz
1944 | 20 maart • Jacques Furth naar Westerbork
Hier ziet hij na veertien maanden zijn vrouw Fietje terug.
1944 | 22 maart • Jacques en Fietje Furth naar Auschwitz-Birkenau
Op 25 maart komen zij aan en worden ze weer gescheiden.
1944 | 2 juni • Kitty Wurms en Lotty Veffer naar Auschwitz
Kitty en Lotty behoren tot de laatste groep joden die uit Vught worden weggevoerd naar Auschwitz. Na enkele dagen worden ze in Reichenbach tewerkgesteld in de oorlogsindustrie.
1944 | 4 september • Koos Valk naar Theresienstadt
Koos en zijn ouders, broers en zusjes moeten mee met het laatste transport vanuit Westerbork naar concentratiekamp Theresienstadt.
1944 | 4 september • Fietje Furth sterft in Birkenau
Fietje was ondergebracht in het vrouwenkamp in Birkenau, waar nauwelijks voedsel en water is en vlektyfus heerst, waaraan tienduizenden vrouwen overlijden.
1945 | Januari • Ernst Verduin naar Buchenwald
Als de Geallieerden in aantocht zijn wordt het werkkamp Monowitz, waar Ernst zit, ontruimd. Na een treinreis in open wagons komt Ernst in Duitsland, uiteindelijk in Buchenwald.
1945 | Januari • Kitty Wurms en Lotty Veffer weg uit Reichenbach
De gevangenen uit Reichenbach worden in ijzige kou op een voettocht gestuurd. Later worden ze in open goederenwagons getransporteerd. De tocht voert Kitty en Lotty langs dertien kampen. Onderweg moeten ze hier en daar werken.
1945 | 22 januari • Anny, Jakob en Evelyn Sulzbach naar kamp Biberach
Het gezin Sulzbach zou aan de Zwitserse grens worden uitgewisseld, maar bereikt de grens niet. Ze komen in Biberach, een interneringskamp, waar ze kleding, voedsel en medische zorg ontvangen.
1945 | 8 april • Jules Schelvis bevrijd in Vaihingen an der Enz
1945 | 11 april • Ernst Verduin bevrijd in Buchenwald
Eind juni hoort Ernst dat zijn moeder nog leeft. Maanden later keert zij terug in Nederland
1945 | 1 mei • Jacques Furth bevrijd
Als de Geallieerden Dachau naderen, verlaten de Duitsers het kamp in stilte. Jacques gaat met een groepje andere gevangenen op zoek naar eten. Na een paar dagen horen ze van Amerikaanse soldaten dat ze bevrijd zijn.
1945 | 1 mei • Anny, Jakob en Evelyn Sulzbach bevrijd
Anny, Jakob en Evelyn worden in interneringskamp Biberach bevrijd. Het gezin Sulzbach heeft geen officiële nationaliteit en wordt aanvankelijk niet tot Nederland toegelaten. Pas op 31 januari 1946 keert het terug in Amsterdam.
1945 | 4 mei • Kitty Wurms en Lotty Veffer bevrijd
In Beendorf worden Kitty en Lotty uitgewisseld tegen Duitse soldaten. Via Denemarken worden ze naar Zweden gebracht. Lotty keert in augustus terug in Nederland, Kitty in november. Kitty wist niet dat haar vader de oorlog had overleefd. Hij stierf vier weken na de bevrijding.
1945 | 8 mei • Koos Valk bevrijd
Koos wordt met zijn ouders, broers en zusjes in Theresienstadt bevrijd. Op 28 juni keert het gezin terug in Groningen.